İş yerində alınan yaralanma, iş saatları ərzində baş verən sağlamlığa ziyan vurulmasıdır (fasilələr və əlavə iş zamanı daxil olmaqla). Həmin müddətdə işə gedərkən və ya işdən, işgüzar səfərlərdən və işgüzar səfərlərdən keçirildikdə yaralanmalar var. İşəgötürən ilə məşğul olan tələbələrlə meydana gələn qəzalar da peşə yaralanmaları hesab olunur.
Iş yerində yaralanma şiddəti
Şiddət baxımından iş yerindəki yaralanmaların iki növünü təsnif edin. Bu, əldə edilən zərərin, nəticələrinin, peşə və xroniki xəstəliklərin baş verməsi və ağırlaşmasına, hüquqi qabiliyyətin itməsi dərəcəsinə və müddətinə təsir edir. Beləliklə, ayırd edin:
1. İş yerindəki ağır yaralanmalar - zərər çəkmiş şəxsin sağlamlığına və həyatına ciddi şəkildə təhlükə yaradan ziyan:
- ağrı şokunun başlaması;
- ağır hemorajiya (20% -dən çox);
- koma;
- həyati orqanların fəaliyyətinin kəskin çatışmazlığı;
- penetran yaralar;
- kompleks, açıq sümük parçalanması;
- dislokasiya və ya vertebral vertebral sınıq;
- beyin kontuziyası;
- radiasiya xəsarətləri;
- ruhi xəstəliklər;
- Əsas qan damarlarının məğlubiyyəti;
- abort və digərləri.
2. İş yerində işıq yaralanmaları - qalan, məsələn, belə ciddi zərər növləri:
- sümüklərin sadə qırıqları ;
- əzələlərin uzanması;
- sarsıntı və s.
İş travmasının şiddətinin kateqoriyası yaralı işçinin müalicə olunduğu müalicə-profilaktika təşkilatı tərəfindən müəyyən edilir. İşəgötürənin tələbi ilə xüsusi rəy verilir.
Zərərli təsirin təbiətindən asılı olaraq, aşağıdakı yaralanmalar müəyyənləşdirilir:
- mexaniki;
- temperatur;
- elektrik;
- kimyəvi.
Əmək yaralanması işçinin və ya işəgötürənin günahı ilə nəticələnə bilər, daha sonra xüsusi komissiya tərəfindən aydınlaşdırılacaq. Məsələn, iş yerində işçi təhlükəsizliyi qaydalarını ləğv etməklə iş yerində göz zədəsi əldə edilə bilər.
İş yerində yaralanmalar
Iş yerində yaralanan yaralılara, işəgötürənin hərəkətləri ilə əlaqədar nə etmək lazım olduğunu düşünün:
- Mümkünsə, dərhal nəzarətçiyə ən qısa zamanda məlumat verməlisiniz. İşəgötürəni özünüzə bildirməyin bir yolu yoxdursa, bu digər insanlar (məsələn, hadisənin şahidləri) vasitəsilə həyata keçirilməlidir. İşəgötürən, öz növbəsində, təcili yardımın və tibb müəssisəsinə daşınmanın təmin edilməsini təşkil etməlidir. O, həmçinin Sosial Sığorta Fondunun zədəini bildirməlidir və protokol tərtib etməlidir.
- Hadisəni hesablamaq və araşdırmaq üçün müəssisədə ən azı üç nəfərdən ibarət xüsusi komissiya yaradılır. Xəsarət aldığı təbiətə, şahidlərə, nəticələrə əsasən, işçinin təqsiri dərəcəsinə istintaq aparılır
ekspertizası və s. - Yüngül dərəcədə sənaye zərərləri halında, komissiya üç gün müddətində iş yerində qəza ilə əlaqədar hərəkət etməlidir. Zədənin ağır olması halında hərəkət 15 gün müddətində tərtib edilir.
- Aktı işə yaramayan bir hesabatı vermək üçün əsasdır. Əlilliyə görə ödənişlərin təyin edilməsi və ya həmin ödənişlərin sənaye zərərləri halında reallaşdırılması barədə qərar on gün ərzində işəgötürən tərəfindən qəbul edilir.
- Bir işçinin baş verənləri təqsirləndirdiyi halda, razı olmadığı üçün bunun üçün məhkəməyə müraciət etmək hüququ vardır.